Goed slapen kun je leren. Een goede nachtrust is onontbeerlijk. Mensen hebben slaap nodig om lichaam en geest te laten herstellen van de dag.
Wie moeite heeft om in slaap te komen, vaker wakker ligt, zich overdag niet uitgerust voelt en hier lichamelijke of geestelijke klachten krijgt, kan hier iets aan doen: slaapoefentherapie.
Slapen doe je zo
Als je slaapt, ben je in een toestand van lichamelijke rust, waarbij je spieren ontspannen en je een laag bewustzijnsniveau hebt.
Er zijn vier fases van slaap, die samen een slaapcyclus vormen. In de eerste twee fases ga je van doezelen naar een lichte slaap: je wordt je minder bewust van de omgeving.
In de derde en vierde fase kom je in een diepe slaap terecht, waaruit ontwaken moeilijker is. Ademhaling, hartritme en hersenactiviteit zijn dan op het laagste niveau. Tenslotte beland je in de vijfde fase: de droomslaap, ook wel bekend als REM (Rapid Eye Movement)-slaap. Na deze vijf fases begint de slaapcyclus, die ongeveer 90 minuten duurt, opnieuw.
24-uurs probleem
Wat jij overdag doet en voelt, beïnvloedt hoe jij ’s nachts slaapt en andersom. Slaap jij onvoldoende? Overdag ben jij hier sneller prikkelbaar of gespannen, kun jij je slecht concentreren en zit je minder goed in je vel.
Neem jij overdag te veel hooi op je vork en kom je te weinig aan ontspanning toe? ’s Nachts bezorgt dit je een onrustig gevoel en lig je te piekeren, waar je slecht slaapt.
De therapie
De slaapoefentherapeuten richten zich op ‘zachte’ problemen zoals moeite met in slaap vallen, slapen, teveel slapen of een verstoord bioritme. Er kunnen meerdere oorzaken zijn op biologisch, psychologisch en sociaal vlak. De oefentherapeut helpt je om jouw slaapproblemen op te sporen en aan te pakken. Je krijgt ook ondersteuning bij het afbouwen van medicatie en het weer op eigen kracht leren slapen.
Als je bent behandeld in een slaapcentrum (bijvoorbeeld bij slaapapnue, restless legs syndroom en parasomnieën) kun je slaapoefentherapie volgen in het kader van nazorg.
De aanpak bij volwassenen
De therapeuten in deze praktijk hanteren een 24-uurs aanpak: zij nemen jouw dag en nacht onder de loep. De vicieuze cirkel waarin jij verkeert of bij slaapproblemen, wordt broken.
De oefentherapeut leert jou hoe je met ademhalings- en ontspanningsoefeningen tot rust kunt komen. Door de therapie krijg je meer inzicht in je slaapgedrag, voeding en lichaamsbeweging. Je leert hoe slapen werkt en welke factoren (jouw) slaapproblemen veroorzaken. Je gaat aan de slag met adviezen om deze factoren aan te pakken en om jouw persoonlijke slaap-hygiëne te verbeteren.
Ook kun je, indien nodig, gaan oefenen om weer op vaste tijden te gaan slapen en op te staan, waar jouw slaapritme kan herstellen.
Een bed is om in te slapen. Met oefeningen leer jij om je hoofd leeg te maken Je wordt je meer bewust van jouw lichaam en leert voelen, focussen en ontspannen.
Slaap-hygiëne omvat je gewoonten en/of de omstandigheden voordat je gaat slapen of tijdens het slapen. Een slechte slaap-hygiëne kan leiden tot een verstoorde nachtelijke slaap of slapeloosheid.
Slaapproblemen?
Er zijn allerlei factoren die ervoor kunnen zorgen dat jij niet goed slaapt. Waar heb jij last van?
Heb je last van slapeloosheid, concentratieproblemen, doemdenken of een kort lontje?
Heb je moeite met naar bed gaan, met in slaap vallen of om een slaapritme aan te houden?
Word je tussen vaak wakker of word je vaak veel te vroeg wakker?
Heb je de behoefte om lang uit te slapen?
Sta je vaak moe of weinig uitgerust op?
Voel je je overdag vaak vermoeid?
Ben je vergeetachtig?
Pieker je veel?
Ook bij angsten, depressie, toenemende pijnklachten, hoofdpijn, stress en ontstekingen kunnen slaapproblemen een rol spelen. Dan kun je baat hebben bij slaapoefentherapie.
Meer weten? Kijk op www.slaapoefentherapie.nl
.
De aanpak bij kinderen/pubers
Hoe slaapt jouw kind? Een goede nachtrust is belangrijk voor kinderen. Ze zijn volop in ontwikkeling en dit kost veel energie. Elk kind heeft voldoende slaap nodig. Om tot rust te komen, maar ook om te groeien en zich goed te ontwikkelen. Jonge kinderen hebben meer slaap nodig dan oudere kinderen.
Heeft jouw kind vaak moeite om in slaap te komen? En ligt hij/zij ’s nachts meerdere keren of lange tijd wakker? Dan heeft hij/zij last van slapeloosheid.
Gevolgen Het slaapgebrek kan grote gevolgen hebben. Je kind is bijvoorbeeld vaak moe en valt overdag gemakkelijk in slaap. Of je kind is vaker ziek, heeft overgewicht, vertoont drukker gedrag en is humeurig. Voor kind(eren) en ouders is dit niet fijn. Pak slaapproblemen dus op tijd aan!
De oefentherapeut helpt jou en je kind om de slaapproblemen op te sporen en aan te pakken. Bij jonge kinderen is de werkwijze anders dan bij pubers.
Eerst wordt onderzocht of je kind niet kán slapen of niet wíl slapen en hoe dat komt. . Tijdens de behandeling krijg je uitleg over slapen en de ontwikkeling van de slaap bij baby’s en jonge kinderen. Je krijgt zo meer inzicht in het slaapgedrag van je zoon of dochter. De therapeut legt jou uit hoe jij je kind leert om zelfstandig te gaan slapen. Is je kind al wat ouder? Dan krijgt hij/zij zelf uitleg over slapen. De therapeut leert je zoon of dochter oefeningen die helpen om makkelijker te gaan slapen. Enkele oefeningen doe jij samen met je kind.
Ons brein ontwikkelt zich tot we ongeveer 25 jaar oud zijn. Hier hebben pubers meer slaap nodig dan volwassenen. In korte tijd verschuift hun slaapblok naar achteren in de tijd: dochter- of zoonlief slaapt niet meer voor enen, maar moet wel weer vroeg opstaan om naar school te gaan. Dit kan thuis een enorme strijd opleveren: ’s ochtend kan je puber niet uit bed komen en ’s avonds is hij/zij er niet in te krijgen. Als je puber ook (erg) actief is op sociale media, kan dit diens slaap-waakritme extra verstoren. Tijdens de behandeling geeft de therapeut jouw zoon of dochter uitleg over slapen en onder andere over de invloed van beeldschermen op het slapen. Je puber krijgt duidelijke slaapadviezen en oefeningen mee.
Wil jij goed slapen? 10 tips:
- Houd elke dag dezelfde tijden aan om op te staan en naar bed te gaan. Regelmaat geeft rust.
- Neem overdag rustmomenten waarin je alles op een laag pitje zet en niets hoeft. Maak dan tijd voor een korte pauze van vijf minuten of een powernap van een half uurtje. Ga niet echt slapen, maar doe gewoon even niets.
- Bedenk vroeg op de avond wat je de volgende dag moet doen of niet moet vergeten. Noteer dit op een blaadje. Nadat je het hebt opgeschreven, hoef je er (in bed) niet meer over na te denken.
- Ga sporten. Dat is een goede manier om te ontspannen en om stress kwijt te raken. Belangrijk is dat je niet te laat op de avond, dus vóór 21.00 uur in beweging komt. Zo geef je je lichaam nog tijd om af te koelen en tot rust te komen, voordat je je bed opzoekt.
- Voorkom dat je niet kunt slapen van de honger. Eet een lichte snack zoals een cracker of wat fruit. Stop je echter niet vol. Ook een gevulde maag kan jou wakker houden.
- Neem geen glaasje alcohol als ‘slaapmutsje’. Uit onderzoek blijkt dat je er juist onrustig van slaapt.
- Ontspan jezelf een half uurtje, voordat je naar bed gaat. Ga bijvoorbeeld niet nog even je mail controleren en kijk niet naar drukke of spannende televisieprogramma’s.
- Zorg dat je slaapkamer een plek blijft om te slapen. Dus geen werkplek, televisie, telefoon, tablet of rommel rond je bed.
- Neem een lekker warm bad of hete douche voor het slapen gaan. Het is ontspannend en je lichaam koelt daarna sneller af, waar je makkelijker in slaap valt.
- Zorg dat je slaapkamer goed geventileerd en donker is: zet een raam open voor voldoende frisse lucht en hang gordijnen op, die het daglicht goed tegenhouden.
Probeer het maar. Het werkt echt!
Afspraak maken? Doe het nu. Je hebt geen verwijsbrief van een arts nodig.
De slaapoefentherapie wordt vergoed vanuit de aanvullende verzekering oefentherapie/fysiotherapie.